Sự Bùng Nổ Của Chiến Tranh Kế Thừa Tây Ban Nha; Cuộc Chiến Giữa Các Đại Quân Vương Châu Âu và Sự Đổ Chèo Của Hệ Thống Hòa Bình Westphalia

Thế kỷ XVIII, châu Âu đang chìm trong một sự bất ổn sâu sắc. Vua Charles II của Tây Ban Nha, vị vua cuối cùng thuộc dòng Habsburg, qua đời mà không có người thừa kế rõ ràng. Điều này đã tạo ra một cuộc khủng hoảng triều đại, với nhiều nước châu Âu đều tuyên bố quyền lợi đối với ngai vàng Tây Ban Nha.

Vào năm 1701, Felipe de Anjou, cháu trai của vua Louis XIV của Pháp, được chính thức công nhận là người kế vị. Tuy nhiên, điều này đã khiến cho Anh, Hà Lan và Đế chế La Mã Thần Thánh lo ngại về sự gia tăng quyền lực của Pháp. Họ tin rằng việc một thành viên của triều đại Bourbon cai trị Tây Ban Nha sẽ làm phá vỡ cân bằng quyền lực trên lục địa và đe dọa đến an ninh của họ.

Do đó, Chiến tranh Kế Thừa Tây Ban Nha (1701-1714) đã nổ ra. Đây là một cuộc chiến phức tạp với nhiều bên tham chiến, bao gồm:

• Pháp và Tây Ban Nha: Hợp tác chặt chẽ dưới triều đại Bourbon.
• Anh, Hà Lan, Đế chế La Mã Thần Thánh (Đức): Liên minh chống lại sự thống trị của Pháp trên Tây Ban Nha.

Chiến tranh này đã lan rộng khắp châu Âu và thuộc địa, với các trận đánh diễn ra ở Italy, Bỉ, Tây Ban Nha, Đức và Bắc Mỹ.

Hậu quả:

Chiến tranh Kế Thừa Tây Ban Nha kết thúc vào năm 1714 với Hiệp ước Utrecht. Các điều khoản chính của hiệp ước bao gồm:

• Felipe de Anjou được công nhận là vua của Tây Ban Nha (với tên Felipe V) nhưng phải từ bỏ quyền kế vị ngai vàng Pháp.
• Anh được nhượng lại Gibraltar và Minorca, hai căn cứ quân sự quan trọng ở Địa Trung Hải.
• Pháp nhường cho Anh toàn bộ quyền kiểm soát thương mại tại các thuộc địa của Tây Ban Nha ở Mỹ Latinh.

Hiệp ước Utrecht đã có những hậu quả sâu xa đối với châu Âu:

• Sự suy yếu của Tây Ban Nha: Tây Ban Nha mất đi vị thế là một cường quốc chính trị và quân sự, và bắt đầu một thời kỳ suy thoái kéo dài.
• Sự trỗi dậy của Anh: Anh trở thành một đế quốc hải quân hùng mạnh và bắt đầu giai đoạn bành trướng thuộc địa trên toàn cầu.

Hơn nữa, Chiến tranh Kế Thừa Tây Ban Nha đã đánh dấu sự kết thúc của hệ thống hòa bình Westphalia. Hệ thống này được thiết lập sau Chiến tranh Ba Mươi Năm (1618-1648) và dựa trên nguyên tắc về chủ quyền quốc gia và cân bằng quyền lực.

Tuy nhiên, Chiến tranh Kế Thừa Tây Ban Nha đã cho thấy rằng các hệ thống hòa bình có thể bị suy yếu bởi những cuộc khủng hoảng triều đại và tham vọng của các cường quốc lớn.

Kết luận:

Sự kiện này là một ví dụ điển hình về sự phức tạp của lịch sử châu Âu thế kỷ XVIII. Nó cho thấy cách mà những xung đột nhỏ, như tranh chấp về quyền kế vị, có thể lan rộng thành những cuộc chiến tàn phá khắp lục địa. Hơn nữa, Chiến tranh Kế Thừa Tây Ban Nha đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử quốc tế, với sự suy yếu của Tây Ban Nha và sự trỗi dậy của Anh như một cường quốc toàn cầu.